Çoq adamlar kitap oqumağa ya da audioyazmalarnı diñlemege seveler. Men bunı balalıqtan yapmağa pek seve edim. Men belli ya da belli olmağan yazıcılarnıñ kitaplarını oqup, ​​dünyada pek çoq şeylerni ögrendim ve añladım.
Men gizli arzularımda yazıcı ya da şair olmağa ister edim. Atta universitetke, filologiya fakültetine kirmege tırıştım. Lâkin bu areket muvafaqiyetsiz oldı. Böylece, men yazıcı degil de, qurucı oldım ve bütün ömrüm çeşit qurucılıqlarda çalıştım.

Buña baqmadan, mühteşem süjetli ya da dülber, nazik sözlernen klassik eserlerge, bestsellerlerge olğan sevgim meni iç bir vaqıt taşlap ketmedi. Men kitaplarğa daima sadıq olıp, olarnı istek ve avesliknen oqudım.
Ne yerde olsam da, yanında er vaqıt defter bar edi. Men oña qısqa beyitlerimni ve bir qaç qaydlarımnı yazdım. Büyük insanlarnıñ ikmetli ve ikmetli fikirlerini ketirdim. Men olar maña iç bir vaqıt kerek olacağını ve basmağa yaramaycağını tüşünmedim. Men eminim ki, eger men sevimli Vatanıma (tövbe, ya Rabbim!) qaytmağan olsam, men publitsist ve endi yazıcı olmaz edim.
Allağa çoq şükür, yaqında «Samarqand keçmişi ile Baydar şimdiki arasında» adlı birinci kitabım dünya yüzüni kördi. Bu aqta yaqında «Qırım» gazeti haber etken edi (№ 38, sentâbr 25).

Doğrusını aytsam, kitap çıqarmaq niyetim de yoq edi. Lâkin dostlarımnıñ, bazı oquyıcılarımnıñ ricası, «Qırım» muarrirleriniñ çağıruvı maña bu işni yapmağa siltem berdi.
Hatırlayım, milliy areketimizniñ belli iştirakçisi, şair ve publitsist Refat Çaylaq (rahmet olsun), öz yazılarından birinde meni maqale ve levhalarımnı kitap etip bastırmaq içün çağırğan edi.
O, olarnı begenip, eger menim kitabım çıqsa, birinci müşteri olacağını ayttı. Teessüf ki, Refat ağa bu künlerni körmedi. Lâkin kitaplarımnı elime alğanımnen, onıñ qorantasına bir kopiyasını yolladım.
Bu kitapnı azırlavda, tertip etüvde ve neşir etüvde maña yardım etkenlerge can-yürekten minnetdarlığımnı bildirem. Muarrirler - edebiy Bekir Mamut, tehnikiy aci Seyran İbraim - bu kitapnıñ ilhamı ve ilki destekçileri oldılar.
Kitapnıñ darqatılacağına inanıp, hayır-hadat yapqan belli naşir İbraim Çegertke ve birinci müşteri İbraim Seit-Ablağa teşekkürler bildiremiz! – deyim. Allah oña qaviy sağlıq bersin!

Bundan da ğayrı, yıllar devamında tükânlarnıñ raflarında satın alınmayıp yatqan kitaplar aqqında öz fikirlerim ve qayğılarımnen paylaşmaq isteyim.
Bu müelliflerimiz tarafından ya da bizge yaqın bir mevzuda yazılğan, vatandaşlarımız almağa ya da almağa mecbur olğan kitaplardır.
Özümiz aqqında bilgilerimizni arttırğan bir çoq meraqlı, faydalı neşirler raflarda öksüz, tozlanğan ve, yazıq ki, sanki: «Bizni satın alsañız, aziz vatandaşlar!»
Böyle alnı körgende, bütünley yazmaq istekleri ğayıp ola. Zaten, kimdir o kitaplarnı çıqarmağa tırışqan, içine öz fikirlerini, qayğılarını qoyğan. Kimdir, neşriyatlarnıñ qapılarını qapattı, naşirnen añlaşıp, parasını – belki soñki kapikni sarf etti...
Böyle ğayretli ğayretlerniñ neşir etilgen neticesi kimseniñ merağını bozmayıp, onıñ avesligini qozğamayıp, tükân raflarındaki bir türlü telâşlı sukünette yatqanı, elbette, yazıqtır.
Fiyatı da, orta esapnen, yaramay degil – esasen 400-600 etrafında. «Çoq çıqardı - satıp olamay» deseñiz, yañlış - tirajı biñden çoq ziyade, amma daa bir qaç yüzler bar. Bundan da ğayrı, müşteri tapılsın dep, fiyatlar ep tüşürile.
Buña baqmadan, kitapqa diqqat sıfırdan çoq yuqarı degil. Bu ne demek? Çeşit gacetler - smartfonlar, raqamlı tehnologiyalar - milliy kitaplarımıznı bütünley sıqıp çıqardılarmı? Halqımızğa endi iç bir neşir kerekmeymi?
Böyle tüşünce milletniñ vicdanı olğan yazıcı ve şairlerimiz ebediy olaraq istefağa ketmek kerek degen hulâsağa ketirmeymi?
Bu mantıqqa uysaq, vicdanı eziyetlengen ve ezilgen, bilgisi sıñırlı ve bir taraflı, maneviy ve maneviy medeniyeti zayıf olğan halqqa kerekmi? O yaşap olurmı? - demege kele.
Qalem saipleri evel-ezelden eñ güzel insaniy faziletler ve eñ yüksek degerler sayılğanlar!..

Erte-keç epimiz bu fani dünyanı terk etecekmiz. Rabbimiz bunı başından yazğandır. Bizni O yarattı ve epimiz Oña qaytacaqmız. Ya da Oña nenen barayıq? Biz onen nasıl tilde laf etecekmiz?

..Yaqında tüş kördim. Bu hoş degil edi. Bu, kelecekni köstergen bir tüş kibi edi. Bu, bütün halqlar Yüce Qadınıñ ögünde turıp, öz günaları içün cevap berecek, yahşı işler aqqında laf yürsetilecek qıyamet künü (Maşer) edi.
Ruslar keleler. Olar öz etnik mensüpligini ve ananeviy adlarını aytıp, tövbe sözlerini seslendireler. Olarnıñ artında özbekler ve nemseler. Soñra araplar, inglizler ve ilâhre.
Olar episi, RABBİ olarğa buyurğanı kibi, öz tillerinde laf ete ediler. Soñ kimi cennetke, kimi ceennemge yollana.

Nevbet bizim qırımlarğa keldi. Semetdeşlerim birer-birer Qadığa yaqınlaşıp özlerini tanıtmağa başladılar. Çeşit tillerde. Biri rusça, ekincisi özbekçe, üçüncisi inglizce, dörtüncisi türkçe laf eteler. Olarnıñ adları, ekseri allarda, ecnebiy, bizim menligimizge has degil...
Yüce Rabbimiz sert bir sesnen: Siziñ milletiñiz nedir? Siz nasıl etnik gruppadansıñız? Men seniñ kimligiñni ve özüñni añlap olamayım! — dep açuvlana. «Biz Qırımdanmız, qırımlılar», – dep utana-utana vatandaşlarım cevap bereler.
«Siz nasıl qırımlarsıñız – çeşit tillerde laf etesiñiz! Sizge, başqa milletler arasında, öz tiliñizni, öz çizgileriñizni, öz tabiatıñıznı, öz ananeleriñizni bermedimmi? Qayda kettiñ, kimligiñni qayda gizlediñ?
Kim oldıñ, kim oldıñ – balqurtlarğamı, hameleonlarğamı? Sen genetik anahtarnı coyğan kibi oldıñ – bu cinayettir! Bu nasıl şey – başqaları ögünde lâtife yapmaq? İşte, sizge bergen qırımlı canlarıñız, saf yürekleriñiz? Qayda seniñ şerefiñ, şerefiñ?!».
Men suvuq ter ve deşet içinde uyandım. Men tüşümde tekrar Rabbimizge yalvarmaq istedim:
«Allam! Meni ayuvlarğa, hameleonlarğa saymañız! Meni bu aşalayıcı cedvelden çıqarıñız, rica etem! Men öz tuvğan tilimni bilem, ve urf-adetlerimizni olğanı kibi tutmağa tırışam!
Men bularnı torunlarıma aşlamağa tırışam. Men er vaqıt maqsadıma yetmesem de, olarğa Seniñ Sözüñe ve ögretüvleriñe köre yaşamağa tesir etmege tırışam.
Halqımıznı acımaq kerek! Yalvaram, oña deñişmege, aytqanlarıñnı tüzetmege daa bir imkân ber. «Qırım» gazetasınıñ oquyıcılarına şahsen özüm kefalet bere bilem. Olar siziñ emanetiñizge hiyanetlik etmezler. Başqaları da añlarlar - men buña şübelenmeyim! Yañlışmağan tek sensiñ! Tövbelerimizni qabul et, Allahım!»
...Ebet, o tüşni qaytarıp olamazsıñ ve bu aqta Büyük Yaratıcığa aytıp olamazsıñ. Amma kündelik dualarımızda imanımızğa, tuvğan tilimizge, urf-adetlerimizge qaytmağa yardım etmesini Oña rica eteyik!
İnanayıq ki, halqımız caillik ve artqaçlıq tozunı silkip, özüne pek kelişken bilgi nurunda olmaqnı seçecek!
Ruslan Şerfedinov aqqında.
‍

‍

‍