"After purple night" - ressam Halil Derviş

Onlarca yıl devamında qırımtatarlarnıñ toyları, tek toy olmağan ediler.

Şuralar vaqtında öyle bayramlarda adamlar vatanğa qaytaruvı içün milliy areketine para toplay, siyasiy vaziyetini ve disidentlerniñ üzerinde keçirilgen makemelerini müzakere ete ediler. 

2014 senesi, Rusiyenen yarımadanıñ işğalinden soñ siyasiy toylar adetiniñ doğurtması kerek oldı. Banket zallarında qırımlılar yaşlarnı tek hayırlamaylar, ğayelernen paylaşalar, tüşüngenini aytalar ve siyasiy mabuslarnıñ ailelerine aqça toplaylar (statistikasına köre, qırımtatarlarnıñ tahminen 120, siyasiy sebeplerden açılğan davalar boyunca apishanede bulunmaqtadır, 200 ziyade bala, babanıñ desteginden marum etilgen).

Muzıkasız toy olurmı?

İlk küz aynıñ 11 bağçasaraylı “Arpat” restoranında yüzlerce tuvğanı ve dostı, Abdullayevlerniñ yañı ailesini hayırlay edi. 

Adet üzere, musafirler, daa serbest Qırımnıñ vaqıtlardan rağbetligini coymağan sevimli ukrain yırlarnı qoyıp oynay ediler. Qorqu ve telükesine baqmadan, çalğıcılar bütün Bağçasarayğa işğalcılarına qarşı küreşini temsil etken “Çervona kalına” türküsini aytqanlar. 

Bu muzıkalı nomerasınıñ videosını Qırımda belli olğan diceyi ve Abdullayevlerniñ toyı içün mesüliyetli olğan Ahtem Gemeci, instagramda paylaştı. 

Rusiye tarafdarı olğan ve Aksönovnıñ resmiy olmağan mesleatçısı adlandırılğan blogeri Aleksandr Talipov, videonı öz telegram kanalında paylaşqanından bir saat bile keçmedi. Ve şunı yazdı: “Natsıst sayılğan “Çervona kalına” türküsi çala. Ayvanlar, er kesni tapıp, er kesten sorarıq”. 

Avlanması başlanğan. 

Talipov, onıñ sözlerine köre, “banderalı gimnni icra etken” bütün çalğıcılarnıñ fotoresimini paylaştı. 

Soñra halq ögünde yapılğan horluğına “SMERŞ” adlı rusiye tarafdarı olğan başqa telegram-kanalı qoşqan. Onıñ taqipçisi, toy alıp barıcısı Ablâziz Bekirov, endi qayd etilgen dicey Ahtem Gemeci, yırcı Edem Mustafayev, çalğıcı Asan Tohtarov, operator Emir Aliyev ve fotograf Ferat Ablâmitovnıñ şahsiy malümatlarnı yayınlandırılğan. 

Qırımtatarlar içün bu adamlar - yıldızlardır. Er kesniñ içtimaiy ağında onlarca biñ taqipçisi bar. Toy ve tedbirlerniñ künleri yıl ögüne yazılğanlar. Aqiqaten işğalcılar qırımtatar medeniyetine cenkni ilân ettiler.

Talipovnı bu teskin etmegen. 2022- Avropakörüvini qazanğan “Stefaniya” yırına qırımtatarlarnıñ oynağan başqa toyundan videosını tapqan. 

“Tesadüf degil, daa bir qırımtatar toyı, bu sefer Aqmescitte”, - yaza Talipov. 

Kelecek künde Talipovnıñ delillerini halq ögünde onıñ reberi tekrarlağan. Sergey Aksönov ilân etti ki: “Natsıonalist ukrain yırlar ve şiarlar yanğırağan halq ögünde yapılğan tedbiriniñ bütün teşkilâtçıları ve iştirakçıları ceza çekecekler”. Ayrıca, tedbir teşkilâtçılarını “satqınlar” adlap olarnıñ biznesiniñ qapatmasınen qorquttı. 

Krım 24 ve Millet TV işğal kanallarında qırımtatar “muzıkalı qatiller” ve “toy banderacılarına” bir birine tek baş sallağan sahte “ekspertlerinen” sürekli tok-şounı bağışladılar. 

Dicey Ahtem Gemecini ilk küz aynıñ 12 rusiye telegram-kanallarınen birden paylaşılğan halq ögünde yapılğan afusını yazdırdılar.

Amma bunda da Talipov toqtamağan ve toy iştirakçılar Gazmanovnıñ “Gospoda ofitserı”, “Lübeniñ - “Kombat”, “Ya russkiy” ve “Kak upoitelnı v Rossii veçera” türkülerni icra etsinler dep olarnı episini daa bir kere toplamağa çağırğan. Yaşlarğa nağışlanğan bütün parasını alıp rusiye arbiyleriniñ ihtiyaclarına masraf etmege istegen.

İlk küz aynıñ 14 basqı astında “Arpat” restorannıñ saibi Eldar Koçkarovnıñ halq ögünde yapılğan afusı yazılğan edi. 

Aynı kününde “Bağçasaray rayon makemesiniñ” işğal matbuat hızmetiniñ saytında “ukrain natsıonalistlerniñ türküsiniñ icrası” içün altı şahısnıñ memuriy mesüliyetligine celp etüvi aqqında malümatı peyda olğan. 

Mecburiy hor afularından ğayrı, “Arpat restorannıñ saibi 15 künge, dicey Ahtem Gemeci ve ukrain türkülerine oynağan musafirni 10 künge, kiyevniñ anasını - 5 künge tevqif ettiler. 

Kelinniñ anası ve restoran saibiniñ ömür arqadaşına cezalav olaraq 50 biñ ruble miqdarında cöremesi tayin etilgen. 

Yañı basqılar ile işğalcılar qırımlılarnı saqonlaştırıp olamazlar. İlk küz aynıñ 17 gecesine Köktebeldeki rusiye propagandacısı Dmitriy Kiselöv, Land Lover ve golf carsız qalğan. Maşnanıñ ekisi, propagandacınıñ villasınıñ territoriyasında tesadufen yanıp ketkenler. Qırımdaki toy mevsimi, adetince qasım ayına qadar süre.